رسوم هفتگانه
گویی شریعت با روح دین عجین میباشد و
داشتن دینی بدون شریعت و رسوم رفتاری غیر ممکن مینماید به این جهت مسیحیان وقتی
شریعت کتاب مقدس را به کناری نهادند مجبور شدند با تاویلاتی از آیات عهد جدید
دستور العمل هایی رفتاری برای خود بیابند که از انها با عنوان رسوم هفتگانه یاد
میکنند
مسیحیان با وجود
اینکه شریعت را نفی میکنند ولی چند عمل هست که به عنوان اسرار کلیسایی پذیرفته اند
و به آن عمل میکنند که این اعمال بیشتر حالت سمبلیک دارند
به عقیده مسیحیان،
مسیح که از مردگان برخاست، در جامعه مسیحی زیست می‌کند و همراه آن است. همچنین وی
پیوسته همان کارهای نیکی را انجام می‌دهد که در طول حیات خود در فلسطین انجام می‌داد.
کارهای غیرآشکار مسیح در زندگی کلیسایی به وسیله آیین‌ها آشکار میشود؛ به دیگر
سخن، هنگامی که یک مسیحی در مراسم مربوط به یکی از آیین‌ها شرکت می‌کند، ایمان
دارد که با این عمل به ملاقات مسیح که از مرگ برخاسته و فیض خدای نجات‌بخش را به
وی بخشیده است، می‌رود.
تعمید(baptism)
نخستین و اصلی‌ترین
آیین که برای هر مسیحی ضرورت دارد، تعمید است. انسان با تعمید به
جامعه مسیحیت وارد میشود هر مسیحی فقط یک بار، هنگام ورود به جامعه مسیحیت، تعمید
می‌پذیرد.
تعمید (از ریشه‌ای
سامی به معنای «برپا داشتن» و «عمود کردن») اصولاً با گونه‌ای
شست‌وشو انجام می‌گیرد. در برخی کلیساها رسم است که با ریختن آب بر سر شخص،
وی را تعمید می‌دهند. در بعضی کلیساهای دیگر رسم است که شخص برای تعمید به زیر آب
می‌رود و بیرون می‌آید. کلیساهایی نیز تعمیدشونده را به آب‌های طبیعت، مانند نهرها
و دریاچه‌ها، می‌برند. هنگام تعمید، کشیش این عبارت را که از آخر انجیل متی اقتباس
شده است، می‌خواند: «تو را به نام پدر، پسر و روح‌القدس تعمید می‌دهم.»
برخی کلیساهای پروتستان
تنها به نام عیسی تعمید می‌دهند.
تایید(Confirmation):
تایید یعنی پذیرفته
شدن توسط روح القدس. در این مراسم که معمولا هنگام بلوغ انجام می شود، کشیش داوطلب
تایید را با روغن مقدس همراه با عبارت "روح القدس را بپذیر تا بتوانی به مسیح
شهادت دهی" مسح می کند.
-
ازدواج(Matrimony):
- هرگاه زن و مردی بخواهند با یکدیگر پیوند زناشویی برقرار کنند؛ کلیسا این
پیوند را برقرار می سازد. در مسیحیت امکان طلاق وجود ندارد مگر به سبب فحشا. در
غیر این صورت اگر زن و مرد از هم جدا شده و با شخص دیگری ازدواج کنند، زناکار به
شمار می روند. شایان ذکر است که در کلیسای کاتولیک کشیشان و راهبه ها حق ازدواج
ندارند.گر چه برخی از فرقه ها این مقررات را رعایت نمیکنند.
در قدیم گاهی
راهبان خود را اخته می‌کرده‌اند. تجرد روحانیون کاتولیک یکی از مشکلات آن کلیساست
و این مسئله رسوایی‌هایی را نیز به بار آورده است.
دست گذاری(Sacraments at the service of
communion)
:در کلیسا سلسله مراتب و درجاتی وجود دارد .
مراتب کلیسایی به دو بخش بالا
و پایین تقسیم میشود درجات پایین عبارت
است از
دربان ، خادم ، قاری ، جن
گیر پس از این مراحل مراتب نوبت به درجات کلیسایی بالا میرسد که عبارت است از :
شماس:
- deaconبه معنای خادم است و به کشیش در مراسم کلیسا کمک
می کند.
»کشیش: priest
وی رهبری یک کلیسا را به عهده دارد.
»اسقف: - bishopوی در قلمرو معینی رهبری کلیساها را به عهده دارد.
اسقف عادی معمولا در سطح یک شهر و کاردینال در سطح یک منطقه بزرگ جغرافیایی و پاپ
در سطح جهان رهبری کلیسا را به عهده دارند.
بنابه اعتقادات مسیحی هرگاه شخصی بخواهد
به درجه روحانی بالاتر نائل شود، باید توسط مقام بالاتر دست گذاری شود. البته زنها
خارج از این قانون هستند و تنها می توانند شماس شوند.
-
لباسهای
روحانی فرقه های مختلف مسیحی با یکدیگر تفاوت دارد، و پوشیدن لباس روحانی برای
اجرای مراسم واجب است. در اوقات دیگر، همه روحانیون ارتدکس و برخی از روحانیون
کاتولیک آن لباس را بر تن دارند و برخی دیگر به نوار سفیدی بر دور گردن اکتفا
میکنند. فرقههای مختلف پروتستان نیز شیوههای مختلفی دارند و بسیاری از آنان به جای
لباس ویژه، همیشه از نوار سفیدی بر دور گردن استفاده میکنند. همچنین روحانیون
ارتدکس ریش خود را نمیتراشند.
بسیاری از
پروتستانها (طبق مبانی دینی خود) روحانی یا درجات بالای روحانی ندارند، یا اینکه
به روحانی عناوین کشیش و مانند آن نمیدهند و وی را شبان (Pastor)
مینامند.
روحانیون بسیاری از فرقههای پروتستان حتی هنگام اجرای مراسم، لباس ویژهای نمیپوشند.
اعتراف(Sacrament of Penance):
اگر شخصی دچار خطا
یا اشتباهی شود، باید نزد کشیش به گناه خود اعتراف کند تا گناهانش بخشیده شود.
برای این کار شخص گناه کار پس از ورود به اتاقکی چوبین در برابر کشیش زانو
می زند و گناهانش را برای کشیش شرح می دهد و سپس کشیش عباراتی از باب اندرز می
گوید و برایش جریمه ای مقرر می کند.
اعتراف.در قرون
وسطی وسیله ای برای کسب در آمد کلیسا شده بود و با فروش برگه های غفران نامه به
ثروت انبوهی دست یافت
تدهین(Anointing of the Sick):
در این مراسم بیمار
مشرف به مرگ توسط یک کشیش با روغن مقدس تدهین (روغن مالی) می شود.
-
عشاء ربانی(Eucharist):
عشای ربانی
یادبود بازسازی شام آخر عیسی با شاگردان در شب قبل از مرگ اوست.
در این مراسم به
یادبود شام آخر عیسی مسیح مقدار کمی نان فطیر توسط کشیش در دهان مسیحیان گذاشته می
شود و ایشان باید بدون دندان زدن آن را بخورند.
مسیحیان(غیر
از پروتستان) هنگامی که در این مراسم شرکت میکنند؛ باور دارند که نان حقیقتا به
گوشت مسیح و شراب به خون مسیح تبدیل میشود و این نان و شراب در بدنشان دفع نمیشود.
هر
یک از کلیساهای مسیحی در شعائر و آیینهای برگزاری عشای ربانی ابتکاراتی پدید
آورده است؛ ولی دو عنصر اساسی در همه مراسم ثابت است:
خواندن
دو یا سه مقطع از کتاب مقدس؛
خوردن قربانی مقدس (عشای ربانی)
هنگام تبرک نان و شراب، پیشوای مراسم
سخنان عیسی در شام آخر را تلاوت می‌کند. در کلیساهای کاتولیک و ارتدکس جز اسقف یا
جانشین او یعنی کشیش، کسی نمی‌تواند پیشوای مراسم باشد و علاوه بر خواندن کتاب
مقدس و خوردن قربانی، همخوانی و دعای توسل و شکر، بسیاری از مسیحیان سالی چهار بار
یا ماهی یک بار مراسم عشای ربانی را برپا میکنند. ارتدکس‌ها مراسم عشای ربانی را
در روزهای یکشنبه و اعیاد بزرگ برگزار میکنند، ولی کاتولیک‌ها می‌گویند عشای
ربانی قلب عبادات روزانه است و به همین دلیل، آن مراسم را هر روز برپا
می‌دارند.
تقریباً همه مسیحیان اتفاق نظر دارند که
دو آیین اصلی که عبارتند از تعمید و عشای ربانی.جزو آیینهای کلیساست و مسیحیان
کاتولیک و ارتدکس پنج آیین دیگر بر اینها می‌افزایند و مجموع آیین‌ها را به هفت می‌رسانند.
فرقههای پروتستان در تعداد آیین‌ها اختلاف دارند، ولی اکثریت قاطع آنان دو آیین
تعمید و عشای ربانی را قبول دارند. برخی کلیساهای پروتستان، مانند کویکرها و سپاه نجات هیچ‌یک از آیین‌ها
را نمی‌پذیرند
به غیر از ایین های رسمی کلیسا مراسم
دیگری نیز وجود دارد که گاها توسط ایمانداران مسیحی رعایت میشود برخی از این ایین
ها عبارت است از :
اعیاد مسیحیت
در مسیحیت یادبودها و عیدهای
فراوانی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می شود:
کریسمس(Christmas) (جشن مسیح): این جشن به مناسبت تولد آن حضرت
در 25 دسامبر
برگزار می شود. هفت روز پس از آن جشن اول سال میلادی در یک ژانویه برگزار می شود.
البته روز و تاریخ دقیق تولد حضرت عیسی مشخص نیست.
عید پاک: مهم ترین جشن دینی
مسیحیان است که به مناسبت پیروزی عیسی بر مرگ و برخاستن وی از مردگان، در سومین
روز تصلیب او برگزار می شود. عید پاک پس از اعتدال ربیعی و نخستین بدر شدن ماه برگزار می شود که حدودا
مطابق با 22 مارس تا 25 آوریل است.
نماز
در مسیحیت نماز به شیوه خاصی
که در اسلام وجود دارد مطرح نیست، بلکه ایشان در برابر خدا دعاهای التجا آمیز بجا
می آورند. مسیحیان کاتولیک پیش از ورود به کلیسا با آب مقدس خود را تطهیر می کنند،
به این صورت که دست خود را در آب فرو برده و صلیب می کشند.
یکی از دعاهای مرسوم برای
برگزاری نماز دعای زیر است:
ای پدر ما که در آسمانی نام
تو مقدس باد، ملکوت تو بیاید. اراده تو چنان که در آسمان است در زمین نیز به انجام رسد.
نان کفاف امروز ما را بده، گناهان امروز ما را ببخش چنان که ما نیز کسانی را که به
ما بدی می کنند ببخشیم. ما را در آزمایش نیاور، بلکه از شریر رهایی ده؛ زیرا
ملکوت، قوت و جلال از آن توست. آمین.
البته برخی از حرکتهای بدن
مانند دست ها را رو به آسمان گرفتن و یا خم کردن زانو در نماز مرسوم است.
روزه
متی در انجیلش روایتی را ذکر
می کند مبنی بر اینکه عیسی چهل شبانه روز روزه گرفت. او درباره روزه داران می
فرمود: چون روزه می گیرید چون ریاکاران ترش رو نباشید. متی،16:9
با این حال روزه در مسیحیت در
شمار احکام شرعی نیست و مسیحیان آزادند در هر زمان به طور فردی یا گروهی روزه
بگیرند. چگونگی روزه گرفتن در میان مسیحیان نیز بنا به وابستگی ایشان به فرقه خاص
متفاوت است و از نخوردن گوشت، لبنیات، تخم مرغ روغن و مشروب و اکتفا به غذاهای
ساده تا پرهیز کامل از غذاها و اکتفا به مایعات وجود دارد.
زمان روزه گرفتن نیز به فرقه
ای که از آن تبعیت می کنند بستگی دارد، ولی معمولا روزهایی چون چهارشنبه
خاکستر(روز دستگیری عیسی) و جمعه صلیب(روز به صلیب کشیده شدن عیسی) و چهل روز پیش
از عید پاک و روزهایی از این دست را روزه می گیرند.
-
حجاب
در کتاب مقدس تاکید زیادی بر
لزوم آراستگی به حیا و کنار نهادن آرایش ظاهری شده است:
و نیز خواهانم که زنان پوششی
شایسته به تن کنند و خویشتن را به نجابت و متانت بیارایند نه به گیسوان بافته با
طلا و مروارید و جامه های فاخر...زن باید در آرامی و تسلیم کامل تعلیم قرار گیرد.
زن را اجازت نمی دهم که تعلیم دهد یا بر مرد مسلط شود، بلکه باید آرام باشد. اول
تیموتائوس ، 9:2
همچنین درباره پوشش سر آمده است:
هر زنی که سر نپوشیده دعا یا
نبوت کندسر خود را بی حرمت کرده... اگر زنی سر خود را نمی پوشاندپس اصلا موهای خود
را بچیند و اگر برای زن شرم آور است که موهایش را بچیند یا بتراشد پس باید سر خود
را بپوشاند. مرد نباید سر خود را بپوشاند زیرا او صورت و جلال خداست، اما زن جلال
مرد است. اول قرنتیان ، 5:11
علاوه بر این فرامینی که در
کتاب مقدس درباره لزوم حجاب آمده است، تصویرهایی که از پوشاک مسیحیان و مردم اروپا
از سال های اولیه میلادی تا قرون وسطی و عصر اصلاحات انتشار یافته ، بروشنی نشان
می دهد که حجاب بین زنان رعایت می شد
آشنایی با فرقه نسطوری
نسطوری
عنوانی است که پس از مناقشه نسطوریوس، اسقف قسطنطنیه بر مسیحیان سوری شرقی اطلاق
شد. پیشینه این جماعت مسیحی به همان سده‌های نخستین میلادی بازمی‌گردد
نستوری
یا نسطوری به عنوان شاخه‌ای از مسیحیت مبانی و اصولش نخستین بار
توسط نسطوریوس مطرح شد. نستوریها بر خلاف دیگر فرق مسیحی بر این باورند که در عیسى
مسیح دو شخص و دو طبیعت وجود داشت: طبیعت آدمی «عیسى» و طبیعت الهی پسر خدا یا
لوگوس
نسطوریوس (نسطور)
اسقف قسطنطنیه، متولد در جرمانیسی (سوریه) و متوفی در لیبی بود . وى شاگرد تئودور از
مردم مپسوس بود. وى نخست به دیر سن‌اپرپر نزدیک انطاکیه رفت. وی در سال 428 به پاتریارکی
قسطنطنیه برگزیده شد .نسطوریوس راهبی دیگر به نام آناستاسیوس را همراه خود از
انطاکیه به قسطنطنیه آورد.آناستاسیوس بر خلاف
سایر مسیحیان معتقد بود که حضرت مسیح دارای یک شخصیت ولی در دو طبیعت (یکی الهی و دیگری
انسانی)است،وی میگفت که مسیح دارای دو شخصیت مجزا هست (باز هم یکی الهی و دیگری
انسانی) سایر مسیحیان از جمله اسقف اسکندریه به این عقیده اعتراض کردند ،اما
نسطوریوس از اندیشه آناستاسیوس دفاع می‌کرد. نسطوریوس با طرح این عقاید در سطح
عمومی مناقشهای را درانداخت که با دخالت کلیسای اسکندریه و روم دامنه آن وسیع شد.
پس از این مناقشه شورای افسس در سال 431 نسطوریوس را از سمت روحانی خلع کرده و به
شمال آفریقا تبعیدش نمود.
مسیحیان سریانی شرق
مدیترانه با تصمیم شورای افسس به مخالفت برخاستند لذا بدعت‌کار
شناخته شدند
و
در بیزانس مورد آزار و شکنجه قرار گرفتند و نهایتا از امپراطوری
روم اخراج شدند و ناگزیر در سال 458 میلادی به پادشاهی ایران مهاجرت کردند و به
نصیبین در قلمرو ساسانیان پناهنده شدند.
یک
سال بعد تحت شرایط خاصی، کلیسای ایران به صورت رسمی کلیسای نسطوری اعلام شد. این
عملکرد فضای جدیدی را پدید آورد که در عرصه‌های گوناگون اجتماعی، سیاسی و اعتقادی
برای کلیسای نسطوری پیامدهای بسیار چشمگیری داشت.
و
از دوره سلطنت فیروز به بعد بر اثر آنکه زعماى مدرسه‌ی ایرانیان که در رها دایر
بود عقاید نسطوریوس را پذیرفته و در نتیجه از رها اخراج و از قلمرو حکومت رومیان
به نصیبین پناهنده شدند، این مذهب در ایران قوت یافت و حتی گاه از طرف شاهنشاهان
ساسانی على‌رغم رومیان تقویت شد و کلیساهاى نسطوریان در بسیارى از نقاط ایران و
برخى از شهرهای ماوراءالنهر دایر گردید و بازماندگان این مسیحیان در دوره‌ی اسلامى
تا حدود قرن پنجم در بسیارى از شهرهای ایران به وفور به سر مى‌بردند.
این
جدایی و پناهندگی سبب شد تا حکومت ایران در دوره ساسانی و حتی دوره اسلامی مسیحیان
نسطوری را به جاسوسی برای رومیان متهم نکند . لذا آنها در امان ماندند از این رو
می‌بینیم که پس از ظهور اسلام، در قرن سوم هجری با استقرار کلیسای مرکزی نسطوری در
بغداد، نسطوریان در دربار خلفای عباسی حضور و نفوذ ویژه یافتند و در مسایل فرهنگی،
اجتماعی و سیاسی نقش قابل توجهی ایفا کردند.
البته دوران شکوفایی کلیسای نسطوری با حمله مغول در قرن هفتم هجری رو به افول
نهاد،و در سده 14 میلادی در دوره تیموریان، رشد سطوریان بسیار کم
شد و در سده 16 میلادی جمعی از آنها که میان دریاچه
ارومیه و وان در ترکیه، می زیستند، از فرقه نسطوری دست کشیدند و به کلیسای کاتولیک
روم پیوستند و از آن پس کلدانیان نام گرفتند. مسیحیان سطوری باقیمانده را اصطلاحاً
آسوری یا آشوری می نامند.این عده باقیمانده نیز تا قرن سیزدهم هجری به کلی از
نظرها دور ماندند تا هنگامی که بار دیگر در قرن نوزدهم میلادی به طور تصادفی تنها
بازماندگان آنها را مبشران مسیحی در منطقه کردستان عراق و ایران شناسایی کردند.
که این گروه اندک نیز بعدا دچار انشقاق شدند و اکنون کلیسای مستقل آنان «کلیسای
شرق» نامیده میشود.
منابع:
1- نسطوریان پژوهشی
بر سیر تاریخ آشوریان امروزی - لیلا هوشنگی - چاپ اول - انتشارات بصیرت .
2- پایگاه اینترنتی
پگاه حوزه(hawzah.net))- مقاله «اقلیت های مذهبی در ایران» بهزاد احمدیلفورکی
3- شناخت
مسیحیت-عباس رسول‌زاده،جواد باغبانی-قم انتشارات موسسه آموزشی-پژوهشی امام
خمینی(ره)-1389